W czasopiśmie „Chemistry and Life” nr 3, 1972, ukazał się artykuł o tym, jak hodować kryształy metalicznej miedzi, był dobrze napisany i nie będę go powtarzał, tylko go zacytuję:
UPRAWIAJMY KRYSZTAŁY MIEDZI
Nie, nie popełniliśmy błędu. Nie siarczan miedzi – prawdopodobnie otrzymałeś te kryształy więcej niż raz – ale prawdziwa metaliczna miedź.
Najwyraźniej zaobserwowałeś także bardzo małe kryształki miedzi - pokrywają one żelazny gwóźdź zanurzony w roztworze siarczanu miedzi. Są tak małe, że czerwonawy film wydaje się ciągły i równy. Aby wyhodować duże kryształy, musisz to zrobić: spowolnić reakcję. Kiedy cząsteczki uwolnionej substancji osadzą się na gotowych małych kryształach, zaczną rosnąć.
Zróbmy to. Na dnie słoika lub zlewki umieść kryształki siarczanu miedzi, posyp je drobną solą kuchenną i przykryj kółkiem bibuły filtracyjnej lub bibuły, przyciętej dokładnie na średnicę naczynia. Na papierowym kółku umieścimy nieco mniejsze kółko, tym razem żelazne. Należy go oczyścić drobnym papierem ściernym. Na koniec napełnij wszystko nasyconym roztworem soli kuchennej, tak aby znajdowało się kilka centymetrów nad żelaznym okręgiem.Oczywiście rozumiesz, dlaczego potrzebna jest sól kuchenna. Absolutnie racja - aby spowolnić uwalnianie miedzi.
Przygotowanie jest zakończone, zaczyna się samo doświadczenie. Obejdzie się bez naszej interwencji, musimy tylko poczekać i obserwować. Długość oczekiwania zależy od warunków doświadczalnych, przede wszystkim od temperatury. Zwykle w ciągu kilku dni utworzą się błyszczące kryształki miedzi. Ich kształt i wielkość mogą się różnić w zależności od wielkości kryształów siarczanu miedzi i ich ilości, średnicy naczynia, wysokości warstwy soli i temperatury. Czasami rosną piękne miedziane „drzewa” - dendryty (słowo pochodzi od greckiego „drzewa”), kryształy, które nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Płatki śniegu, szron, mroźne wzory na szkle to także dendryty.
Oczywiście będziesz chciał zatrzymać otrzymane kryształy. Opłucz je wodą, napełnij rozcieńczonym kwasem siarkowym i przechowuj w zamkniętym pojemniku, bez dostępu powietrza.
I. Ilyin.
Im grubsza warstwa soli kuchennej i im niższa temperatura, tym wolniej, a co za tym idzie, tym większe i bardziej ukształtowane będą kryształy. Ponadto wielkość kryształów i szybkość wzrostu będą zależeć od wielkości kryształów soli kuchennej, ponieważ kryształy rosną w warstwie soli, pomiędzy jej kryształami. Sól kuchenna i siarczan miedzi są związkami tanimi i łatwo dostępnymi i wydaje mi się, że bardzo interesujące będzie przeprowadzenie badań w celu określenia optymalnych warunków wzrostu i uzyskania prawidłowych, dużych kryształów.
